Kan bevolkingsonderzoek tijdig kans op scheuren slagader signaleren?

Een aneuryome is een plaatselijke verwijding van een slagader, met de kans op scheuren. Bijvoorbeeld van de buikaorta. Dat risico is groot als de aorta een doorsnede heeft van vijf centimeter bij vrouwen en vanaf vijf en een halve centimeter bij mannen. Hoe weet je op tijd dat je een risico loopt? 

Je kunt er mee rondlopen zonder het te weten, een verwijde slagader in de buik. Het geeft geen klachten maar uit onderzoek blijkt drie tot vijf procent van de mannen en één tot twee procent van de vrouwen boven de 65 jaar het te hebben. Als het bloedvat knapt komt hulp voor tachtig procent van de mensen te laat, met een dodelijke afloop tot gevolg.

Per toeval aan het licht

Zo’n gebarsten aneurysma kostte in 2017 250 mensen het leven. Bij deze mensen kon te laat worden ingegrepen. Tijdig een verwijde buikaorta ontdekken is echter lastig. Het komt vaak per toeval aan het licht. Bijvoorbeeld als iemand met buikklachten bij een arts terecht komt er er een foto of scan wordt gemaakt.

Meestal volgen daar regelmatige controles uit, maar ook dan is niet altijd het voorkomen van het knappen van de ader te garanderen. Soms wordt besloten tot een operatie (via de buik of de lies wordt een vaatprothese geplaatst), die achteraf niet nodig leek. Kortom; het is erg moeilijk om goed in te kunnen schatten hoe groot het gevaar op een zogenoemd aneurysma is.

Doeltreffender methode

Onderzoeker Emiel van Disseldorp ontwikkelde hier een doeltreffender methode voor. Het gaat om 3D echografie die de spanning en de elasticiteit van de vaatwand meet. Met name de sterkte van de vaatwand blijkt een cruciale rol te spelen in hoe het bloedvat zich houdt. Als dit zorgwekkend blijkt, kunnen vaatchirurgen daarop ingrijpen met een preventieve operatie.

De sterkte van de vaatwand wordt tot nu toe louter ingeschat door aan een deel van de slagaderwand te trekken, zo vertelt hoogleraar vaatchirurgie Jan Blankensteijn aan de Volkskrant. Hij is werkzaam in het UMC Amsterdam. “Maar ja, hoe kom je aan zo’n stukje van die slagader?’

Spanning loopt op

Van Disseldorp maakt duidelijk dat een aneurysma niet scheurt omdat de diameter van een vat groter wordt, maar omdat de spanning in de vaatwand te hoog oploopt en deze niet elastisch genoeg blijkt om het op te vangen. Zijn methode meet deze beide waarden.

Volgens zijn onderzoek, onder zeventig patiënten die hij drie jaar volgde, werd duidelijk dat even voordat de slagader wijder wordt, de stijfheid van de wand verandert. Dat is een signaal. Een landelijke screening zou dit aan het licht kunnen brengen. ‘Als nauwkeuriger kan worden voorspeld welke patiënten preventief moeten worden geopereerd, kan een bevolkingsonderzoek wellicht effectief zijn’, zo meldt het artikel.

Veelbelovend

Een echo kan daar helderheid over geven. Of de de risico’s op een scheur met deze methode beter kunnen worden voorspeld, is nog niet echt aangetoond, vertelt Blankensteijn. Maar veelbelovend noemt hij het wel. Van Disseldorp, die vorige maand als biomedisch ingenieur promoveerde aan de Technische Universiteit Eindhoven, zet zijn onderzoek voort met nog meer patiënten.

Bron: Volkskrant

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top