Waarom de zorg voor mensen met borstkanker nog beter kan

borstkanker logo

Ze was als rayonhoofd actief tijdens de Elfsteden-zwemactie van Maarten van der Weijden en speelt een voortrekkersrol als het gaat om het creëren van een zo goed mogelijke zorg voor borstkankerpatiënten. Rian Terveer-Couperus (55), advocate en zelf curatief (genezend) behandelde borstkankerpatiënte: “De zorg voor mensen met borstkanker kan naar een nog hoger niveau, daar werk ik hard voor. Samen met een groot aantal andere betrokkenen.”

In 2011 werd ze zelf door borstkanker getroffen. Ze onderging een operatie, gevolgd door chemotherapie en bestralingen. Momenteel slikt ze nog anti-hormoontabletten. Zo’n nabehandeling is voor veel vrouwen van belang, maar er kan sprake zijn van overbehandeling. Uit voorzorg wordt er van alles voorgeschreven. “Dat is natuurlijk ‘goed bedoeld’, maar de bijwerkingen zijn soms enorm en als je met kanker, wat meer en meer een chronische ziekte wordt, nog een mooie toekomst hebt, wil je zo comfortabel mogelijk leven. Als dan blijkt dat je die belastende (preventieve) behandeling eigenlijk niet nodig hebt, is dat zuur. Daarom is het zo belangrijk dat daar een goede test voor ontwikkeld wordt. Heb je die behandeling nou wel of niet nodig en zo ja, hoe lang dan?”

Hormoongevoelig

Iedere tumor is immers anders en vraagt daarom om een specifieke behandeling. De vraag is: welke? Geen confectie, maar maatwerk, noemen de artsen het ook wel. Voor patiënten die chemotherapie ondergaan is er de mammaprint die gebruikt kan worden, een test die kan uitwijzen hoe groot de kans is op terugkeer van de tumor. Daar wordt de nabehandeling op gebaseerd. Voor vrouwen met een hormoongevoelige tumor is er zo’n test nog niet. 

Bijwerkingen

Op dit moment krijgen veel vrouwen met een hormoongevoelige tumor standaard hormoontherapie toegediend uit voorzorg dat de tumor terugkeert. Fysicus Kenneth Gilhuijs van het UMC Utrecht onderzoekt of en in welke mate een patiënt daarbij gebaat is. Niemand wil immers een behandeling ondergaan, met de nodige bijwerkingen, die achteraf niet nodig bleek. 

Gilhuijs: ‘Achteraf is het de vraag of we dat resultaat niet ook hadden behaald met een minder sterke behandeling’

Over- of onderbehandeling, noemt Gilhuijs dit. “Bij sommige vrouwen behalen we een heel goed resultaat na vijf jaar hormoontherapie, maar is achteraf de vraag of we dat resultaat niet ook hadden behaald met een minder sterke behandeling. En daarmee dus ook minder bijwerkingen. Want vergis je niet, die zijn heftig,” aldus Gilhuijs. Maar evenzogoed kan iemand juist baat hebben bij tien jaar lang hormoontherapie. Reden te meer om een goeie test te ontwikkelen die dit vooraf uitwijst. 

Nobelprijs

De test die Gilhuijs voor ogen heeft is er eentje waarbij de ‘gezonde’ borst wordt gescand via een MRI test. De doorbloeding van deze borst is de basis waarop een test kan worden gebaseerd. Dat zegt namelijk veel over de kansen op overleving. Daarbij speelt het immuunsysteem een grote rol. En dat kwamen we al eerder tegen bij de heren die in december de Nobelprijs voor geneeskunde ontvangen. Ook zij baseren behandelingen op de werking van ons immuunsysteem. Hoogleraar James Allison, één van de prijswinnaars, ontdekte een manier om met een zekere stof de remfunctie van een eiwit uit te schakelen zodat het immuunsysteem in plaats van afgeremd juist wakker wordt geschud en daarmee de tumor aanvalt.

Rian: ‘We moeten naar een effectieve behandeling voor iedere individuele patiënt’

Rian: “Ik ontmoette Kenneth Gilhuijs in 2016 tijdens een patiëntensymposium. Het ging vooral over de ontwikkeling van individuele behandelingen op maat. De ontwikkeling van de test van Gilhuijs speelt daar een grote rol in.” Het gaat Rian om de hoogst haalbare borstkankerzorg, op maat. Ze pleit voor de juiste informatievoorziening in een ziekenhuis waarop een patiënt voor een groot deel ook een eigen beslissing kan baseren. In samenspraak met een arts kom je op die manier tot een juiste en gerichte behandeling. “Op die manier kunnen er bewuste keuzes worden gemaakt. En kun je overbehandeling voorkomen. Met een test zoals Gilhuijs ontwikkelt kan daar mogelijk veel meer duidelijkheid over komen. Je mag als patiënt weten dat wanneer je pillen slikt, dat niet voor niks is.” 

Tumor

Rian geeft aan dat iedere patiënt uniek is en hiernaast ook elke tumor uniek is. We moeten veel meer naar ‘personalized medicine’: voor iedere individuele patiënt de meest effectieve behandeling gebaseerd op zijn of haar unieke biologische kenmerken. “Op die manier worden mensen niet per definitie via een borstkankerprotocol behandeld, maar heel gericht op de kenmerken van zijn of haar tumor. Waar deze zich dan ook in het lichaam bevindt. Dát is behandeling op maat.” 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top